Zuid-Afrika is ruim 1,2 miljoen km² groot; België past ongeveer 39 keer in Zuid-Afrika. In het noorden grenst het land aan Namibië, Botswana, Zimbabwe, Mozambique en Swaziland. Lesotho ligt in het oosten en is helemaal door Zuid-Afrika omsloten. Ten westen ligt de Atlantische Oceaan, ten oosten de Indische Oceaan. Voor de kust liggen enkele eilanden. Robbeneiland tegenover Kaapstad is als jarenlange gevangenis voor ANC-strijders, het bekendste. Het land bestaat voor een groot stuk uit hoogvlakte, tussen 1.000 m en 1.800 m. Maar er zijn ook bergketens, waarvan de Drakensbergen de hoogste zijn met het hoogste punt op 3.820 m, laagvlaktes en woestijn (de uitlopers van de Kalahariwoestijn). Belangrijkste rivieren zijn de Oranjeriver en de Limpopo. De eerste vormt de grens met Namibië, de andere met Zimbabwe. De bekendste berg van het land is ongetwijfeld de Tafelberg (1.086 m) bij Kaapstad.

Zuid-Afrika is groot én groots, zeker qua natuur, en het krioelt er van de dieren. Vele nationale parken en wildreservaten zijn over het ganse land verspreid en moeten de natuur in al haar facetten beschermen. Zuid-Afrika is dan ook de wereldleider op het vlak van natuurbehoud. Het bekendste reservaat is het Kruger Nationaal Park, één van de grootste ter wereld, dat met een oppervlakte van ongeveer 20.000 km² overeenkomt met 65% van de oppervlakte van België. De Zuid-Afrikaanse cijfers zijn gigantisch: 100 soorten slangen, 900 verschillende soorten vogels, 5.000 soorten spinnen, 270 vissoorten in de oceaan... maar de 'big 5' (olifant, neushoorn, buffel, leeuw, luipaard) spreekt het meest tot de verbeelding. De Zuid-Afrikanen spreken zelfs over de 'big 6' waarbij de walvis bij de grote 5 moet geteld worden. Walvissen komen tussen juni en november in de buurt van Hermanus om er hun jongen ter wereld te brengen.

Daarnaast kent Zuid-Afrika een zeer afwisselende plantengroei, enkel bossen zijn er weinig te vinden. Vooral het plantenrijk van de Kaap is bijzonder boeiend met een enorm hoge concentratie aan plantensoorten (maar liefst 8.500 soorten). De planten maken deel uit van het 'fynbos', een naam die slaat op de voor bouwhout ongeschikte dunne stammen van de struiken. De familie van de Protea is sterk vertegenwoordigd, waarvan de reuzenprotea de nationale bloem van Zuid-Afrika is.

Zuid-Afrika is een presidentiële republiek. De huidige grondwet dateert van 1996. Iedereen vanaf 18 jaar heeft stemrecht: het Lagerhuis (National Assembly) wordt om de 5 jaar gekozen en dit Lagerhuis kiest ook de president. Daarnaast is er ook een senaat met vertegenwoordigers uit de provincies. Het parlement van Zuid-Afrika is gevestigd in Kaapstad, waardoor Kaapstad officieel de wetgevende hoofdstad is. De bestuurlijke hoofdstad van Zuid-Afrika is Pretoria, de rechterlijke macht is gevestigd in Bloemfontein. Sinds 15 februari 2018 is Cyril Ramaphosa, de nieuwe leider van het ANC, officieel president van Zuid-Afrika. Vorige president en ANC-leider Jacob Zuma trad op 14 februari 2018 af omdat de druk op hem wegens corruptieschandalen te groot was geworden.

Geschat wordt dat Zuid-Afrika 55,91 miljoen inwoners telt. Bijna de helft van de Zuid-Afrikanen is jonger dan 25 jaar, 12% is ouder dan 55 jaar. De levensverwachting is 63.1 jaar. 65% van de mensen woont in stedelijk gebied: Johannesburg telt 9,3 miljoen inwoners, Kaapstad 3,3 miljoen.

Zuid-Afrika is een multi-etnisch en multicultureel land, de zogn. regenboognatie van Afrika. De Khoi en hun afstammelingen zijn de oorspronkelijke bewoners. Vandaag vormen de nakomelingen van de Bantoevolken de zwarte bevolking van Zuid-Afrika. Zij zijn de grootste groep van het land met 79% van de bevolking. Een eenheid is het niet omdat ze uit verschillende groepen bestaan, elk met een eigen cultuur en taal. De grootste groep zijn de Zoeloes gevolgd door de Xhosas. 9% van de bevolking is blank, 9% is kleurling, 3% Indisch of Aziatisch.

Economisch heeft Zuid-Afrika heel wat troeven: goed ontwikkelde financiële, juridische, communicatie-, energie- en transportsectoren, vele delfstoffen (goud, platina, chroom, diamant, ...), goede infrastructuur. De ijzer- en staalindustrie is belangrijk, met in het verlengde daarvan de assemblage van auto’s, evenals een uitgebreide chemische industrie. Ook toerisme is een belangrijke sector geworden. 9% van de mensen werkt in de landbouw. Het gunstige klimaat en de vruchtbare bodem zorgen voor goede landbouwomstandigheden. De sector voorziet in vrijwel de volledige behoefte aan voedingsmiddelen in het land. De grootste boerderijen zijn in handen van blanken; zwarte boeren verbouwen voornamelijk producten voor eigen gebruik. Tenslotte is Zuid-Afrika de achtste wijnproducent ter wereld. De wijngebieden liggen in de Kaapprovincie, ten oosten van Kaapstad. Werkloosheid en armoedebestrijding blijven een grote uitdaging. 25% van de actieve bevolking is werkloos, 31% leeft onder de armoedegrens. Hierdoor vertoont het land zowel kenmerken van een ontwikkeld land als van een onderontwikkeld derdewereldland.

Religie is voor de Zuid-Afrikanen heel belangrijk. In elk dorpje staat wel een kerk en in de steden zijn er kerken, moskeeën en synagoges te vinden. Er bestaat een grote diversiteit: niet alleen het christendom en zijn vele stromingen, maar ook de traditionele Afrikaanse godsdienst, het hindoeïsme, jodendom en de islam komen veelvuldig voor. Het christendom kent de meeste aanhangers, 80% behoort tot een christelijke kerk of organisatie. Veel Zuid-Afrikanen combineren hun christelijke of islamitische geloof met het traditionele Afrikaanse geloof. De Afrikaanse inheemse kerken hebben dan ook nog altijd veel aanhangers.

Uiteraard impliceert reizen door het multiculturele Zuid-Afrika dat je de verschillende bevolkingsgroepen respecteert en dat je absoluut vermijdt ook maar iets te doen waarvoor je als racist zou kunnen beschouwd worden. Best vermijd je ook gesprekken over racisme. Omdat Zuid-Afrika zo multicultureel is, kunnen gewoontes ook moeilijk veralgemeend worden.

Zuid-Afrika voelt vaak westers aan. Mensen zullen buitenlanders met een handdruk begroeten, vrouwen houden het soms bij een hoofdknik i.p.v. een handdruk. Ken je een vrouw goed dan zul je haar begroeten met een kus op de wang of een knuffel. Maar de wijze van begroeting kan verschillen van groep tot groep.

In Zuid-Afrika is de familie heel belangrijk. In de zwarte, traditionele samenleving is de stam en de uitgebreide familie dé plaats waar zowel emotionele ondersteuning als financiële zekerheid wordt geboden, terwijl blanke Zuid-Afrikanen meer focussen op het kleinere gezin.

Zuid-Afrikanen zijn heel trots op hun land en kunnen kritiek van buitenlanders niet echt appreciëren. Toch zullen ze zelf graag hun tekortkomingen becommentariëren.

Fooien geven is in restaurants en benzinestations in Zuid-Afrika heel normaal. 10% fooi is dan de gewoonte. Op markten en aan straatstalletjes kan je onderhandelen over de prijs.

In onze zomertijd is er geen tijdsverschil, in onze wintertijd is het in Zuid-Afrika 1 uur later dan bij ons.

De netspanning in Zuid-Afrika is 220/240 volt. Best koop je een Zuid-Afrikaanse stekker in een plaatselijke supermarkt omdat de Zuid-Afrikaanse stekker (drie ronde pinnen in driehoek opgesteld) zelden in wereldstekkers te vinden is.

Het ministerie van Buitenlandse Zaken stelt in haar reisadvies: mits inachtneming van de gebruikelijke voorzorgsmaatregelen, kan in Zuid-Afrika doorgaans veilig gereisd worden. Meer info op diplomatie.belgium.be.