Keeping up with the Canadians: Canadees-Frans

Canada, een geliefd gebied omgetoverd tot een tweetalig land door de Britse en Franse kolonisatoren. De meesten spreken Engels, maar ongeveer 24% spreekt Frans. Het gaat vooral om “les Québécois”. Les Québé quoi??? De inwoners van “le Quebec”, de enige provincie van Canada waar enkel het Frans een officiële taal is.

Maar hun “français québécois” evolueerde niet zoals het Europees Frans. Het heeft nog steeds een 16de-17de eeuwse vibe, een nasale klank, een goed vertegenwoordigde [r] en een bijzonder accent.

Na deze speedcursus Canadees-Frans begrijp jij les Québécois sans problèmes! 

Je bent misschien eerst even van de kaart door het Quebecs accent, maar “lâche pas la patate”! Want wie de aardappel loslaat, mist zijn kans om middenin local life te belanden. Dus knijp er nog niet tussenuit en “jase avec les Québécois”!

Je onderdompelen in de lokale cultuur, betekent lekker kletsen met de lokale bevolking. Het klinkt archaïsch voor de Fransman, maar fris voor de Québécois: ♫ j’aime, j’aime jaser ♫.

En wat is hét onderwerp dat elke gênante stilte doet verdwijnen? Het weer! Het lijkt vrij luguber als je het letterlijk vertaalt, maar met “het sneeuwt hazenhuiden” bedoelen de poëtische Québécois simpelweg dat het heel hard sneeuwt.

Sneeuw is volgens de Québécois dus zo stralend wit als “peaux de lièvres”. Maar is het ook zo donzig en zo warm? Niet bepaald. Bedolven onder de ijskoude sneeuwvlokjes zegt een op-en-top Québécois dan ook “il fait très frette, hein!”. Dus letterlijk: het is kei koud!

Over op-en-top Québécois gesproken. Tijdens een moment van pijn vallen de niet-Québécois door de mand. Want voor je het weet kwam er al “auw!” uit je mond, terwijl iedereen weet dat een echte Québécois enkel “ayoille!” roept.

Nog een gouden tip om die ultieme Québecse vibe te creëren. Of je nu verbaasd, begripvol of geïrriteerd bent, of gewoon iets Québecs aan het begin van je zin wilt gooien: “ben là” werkt altijd.

Ben là, tu parles sérieusement? Ben là, elle a raison? Ben là, pourquoi ça ne marche pas?!

Niet alles klinkt zo 100% Quebecs als “ayoille” en “ben là”. “J’aime le way qu’à hang” is eerder een bijzondere mix van het Engels en het Frans. Maar je maakt er wel iemands dag mee goed! Pinky promise! Het betekent zoiets als “girrrrl, looking good in that dress!”.

En als ze je daarna “fin” of “fine” noemen, mag je beginnen blozen. Je bent nu officieel lief!

Zo lief als een “bibitte”? Het klinkt snoezig en onschuldig, maar niet iedereen heeft het voor “les bibittes”. Denk maar aan diegenen die door de Canadese natuurpracht wandelen en plots als een mafketel hun armen naar alle kanten beginnen te zwieren. En dat door een minuscuul insectje.

Na zo’n energieke wandeling tussen onvoorstelbaar mooie fauna en flora ligt je “langue” misschien “à terre”. Wiens tong tot op de grond ligt in Québec, moet nodig gaan slapen of eten. Tijd voor poutine?

Québec en poutine, die gaan hand in hand. Het is je ding of het is het niet, maar als je “la langue à terre” hebt, kunnen die frieten overgoten met jus en kaas toch ongelooflijk lekker smaken.

Awkwaaard. Maar het is beter dat je het weet dan dat je rits de hele reis wagenwijd openstaat. Merci monsieur le Québécois. Niet alleen voor de waarschuwing, maar ook voor de fantastische Canada-beleving!