Cambodja is 5 keer zo groot als België. In het westen grenst het aan Thailand, in het noorden aan Thailand en Laos, in het oosten aan Vietnam en in het zuiden aan de Golf van Thailand. De kustlijn is 350 km lang. In de hoofdstad Phnom Penh komen 3 rivieren samen: de Mekong (met 4.350 km, de grootste rivier in Zuidoost-Azië), de Tonlé Sap en de Bassac.

Het landschap is voornamelijk vlak. In het zuidwesten heb je 2 bergketens, het Kardemomgebergte en de Olifantsbergen. Daar vind je het hoogste punt van Cambodja, Phnom Aural (1.771 m). De bergketens houden een deel van de regen tegen. Daardoor valt er in de havenstad en badplaats Sihanoukville beduidend meer regen dan in Phnom Penh. De noordgrens met Thailand bestaat uit Dangkrek Mountains en in het oosten bestaat de grens met Vietnam uit het Moi-plateau.

Door de lage gebieden stromen grote rivieren. Allereerst de Mekong die in Tibet ontspringt en via China, Myanmar, Thailand, Laos, Cambodja en Vietnam uitmondt in de Zuid-Chinese Zee. Daarnaast is er de Tonlé Sap, wat ook de naam is van het grote meer in het midden van Cambodja. Interessant feit: de stromingsrichting verandert 2 keer per jaar. In de regentijd (mei–oktober) stroomt er zó veel water door de Mekong dat die rivier al dat water niet kan afvoeren. Het overtollige water wordt naar het noordwesten gestuwd, via deze Tonlé Sap dus.

Cambodja is bedekt met tropisch oerwoud. Helaas zijn grote delen al gekapt. Op hogere gebieden groeien tal van naaldbomen, orchideeën en het bekende tropische teakhout. Behalve bossen, bergen en rivieren vind je in Cambodja ook een prachtig meer, het meer van Tonlé Sap, wat in het regenseizoen het grootste zoetwatermeer van Azië wordt.

De bossen van Cambodja zijn een geliefde leefomgeving voor veel exotische diersoorten zoals tijgers, olifanten, apen, jachtluipaarden en beren. De kouprey (een wilde os) is het nationale symbool. Net als verschillende andere soorten is dit dier met uitsterven bedreigd. Dit komt doordat veel diersoorten gevangen worden genomen en verkocht worden aan het buitenland.

Reptielen en insecten tref je vaak in het land aan. Sommigen zijn giftig.

Cambodja kan ook rekenen op een grote vogelpopulatie: de zeldzame groene ekster en de neushoornvogel zijn hier enkele voorbeelden van.

Cambodja is een constitutionele monarchie. Net als bij ons is de koning het officiële staatshoofd, maar heeft het parlement de eigenlijke macht in handen. Maar de koning wordt in Cambodja niet bepaald via de bloedlijn. De staatsvorm stelt dat een hoge raad de troonsopvolging bepaalt. De huidige koning heet Norodim Sihamoni. Maar volgens traditie heeft ook een afgetreden koning nog veel aanzien.

Omdat binnenlandse conflicten pas erg laat zijn opgelost, hanteert Cambodja een grondwet uit 1993.

Cambodja heeft een bewogen geschiedenis (bezettingen, burgeroorlogen) achter de rug. In 1970 was Lon Nol aan de macht en als gevolg breidde de Vietnamoorlog zich uit naar Cambodja. Hij zocht steun bij de VS en Zuid-Vietnam en trad hard op tegen de Vietcong en Rode Khmer in Cambodja. Zijn harde optreden, de bombardementen van de Amerikanen: het ongenoegen van de Cambodjaanse bevolking groeide. Net als de aanhang van de communistische rebellenbeweging 'de Rode Kmer', die in 1975 Phnom Penh in handen kreeg en het leger van Lon Nol verdreef. Leider Pol Pot deed zich voor als de man die Cambodja zou bevrijden van het juk van de Amerikanen, maar bleek al snel een dictator van de ergste soort te zijn.

Pol Pot had het plan Cambodja om te vormen tot een agrarische zelfvoorzienende heilstaat waarin geld niet bestond. Hij doopte het land om tot Democratisch Kampuchea en noemde het begin van zijn bewind ‘het jaar Nul’. Voortaan zou Angkar, de partij, het leven bepalen en ervoor zorgen dat intellectuele ideeën geen kans meer zouden krijgen. Instituten die hij daarbij niet kon gebruiken zoals kloosters, scholen en winkels, werden gesloten. Leraren, dokters en intellectuelen werden bekeken als vijand en geëxecuteerd. Het dragen van een bril of het lezen van een boek was voor het regime al genoeg om iemand als vijand te beschouwen.

De Rode Khmer beval alle stedelingen naar het platteland te gaan. Daar moesten ze op collectieve boerderijen als boer zien te overleven. Gezinnen werden wreed uit elkaar gehaald; voortaan was Angkar het gezin. Op kleine overtredingen kwamen zware straffen te staan. Het plukken van een stuk fruit kon al de dood betekenen. Het duurde niet lang voordat er breuken in Pol Pots heilstaat ontstonden. Voedsel en geneesmiddelen werden schaars, kennis verdween en er brak hongersnood uit.

In 3 jaar, 8 maanden en 20 dagen stierf zo’n 25 procent van Cambodja’s totale bevolking. Wie niet omkwam door honger of ziekte, werd gedood. De lichamen werden gedumpt in de duizenden massagraven die overal in Cambodja te vinden zijn. Bijvoorbeeld in Choeung Ek, ook wel bekend als The Killing Fields, een massagraf ten zuiden van Phnom Penh en zonder twijfel één van de meest droevige plekken ter wereld.

De Vietnamezen vielen als antwoord in 1978 Cambodja binnen. Daarop volgde een grillige periode, uiteindelijk werd in 1991 toch een staakt het vuren getekend waarbij werd afgesproken eerlijke verkiezingen te houden in 1993 en dit onder het toezicht van VN-vredessoldaten. En dit bleek niet voor niets. De politiek in het land bleef onrustig en pas in 1998 werd de Rode Khmer definitief verslagen.

Cambodja telt 14,3 miljoen inwoners. Ongeveer 90% van de bevolking is Khmer. Belangrijke minderheidsgroepen vormen Chinezen, etnische Vietnamezen, Cham en verschillende bergvolken.

De Khmer wonen al sinds de 2e eeuw na Chr. in Cambodja en zijn oorspronkelijk van Zuid-China afkomstig. Ze zijn van Austro-Indonesische afkomst en hebben onmiskenbaar Melanesische en in mindere mate Mongoolse trekken. De Khmer zijn vooral landbouwers.

De verhouding tussen de Vietnamezen en de Khmer is ronduit slecht, te wijten aan cultuur- en economische verschillen. De Vietnamezen (de meeste zijn vissers) hebben het namelijk vaak iets beter dan de Khmer-Cambodjanen. Hierdoor zijn de Vietnamezen nauwelijks geïntegreerd en hebben ze ook niet de Cambodjaanse nationaliteit.

De geïsoleerde bergvolkeren of ‘chunchiet’ leven vooral in de heuvels en op de hoogvlakten. Er zijn 12 groepen, enkele voorbeelden: de Tompoun, Kuy, Jarai, Kreung, Stieng en Phong. Elke groep heeft zijn eigen taal, godsdienst en cultuur (zoals voorouderverering). De meeste bergvolken zijn actief in de landbouw en trekken rond.

De Cambodjaanse Burgeroorlog en de daaropvolgende genocide beïnvloedden de Cambodjaanse bevolking zeer sterk: 50% van de bevolking is jonger dan 22 jaar.

Cambodja is een arm land, met een ongunstige economie. Voor 1970 produceerden de boeren genoeg voedsel. Maar tegen 1986 was dit door de vele vernielingen nog maar 75%. Landbouw is de belangrijkste activiteit en rijst, rubber en maïs zijn de belangrijkste gewassen. Er is bijna geen industrie.

Tijdens de economische crisis in Azië in 1997 kwam de economie tot een stilstand. In 1999, het eerste jaar zonder gevechten in 30 jaar, begon de economie dankzij hervormingen weer te groeien.

Daarom is toerisme zo belangrijk en winstgevend in Cambodja. Ondanks toeristische groeipercentages staat Cambodja voor een grote uitdaging. Het grootste deel van de begroting wordt nog steeds betaald met buitenlandse hulp en de politieke instabiliteit en corruptie houden veel buitenlandse investeerders tegen. Ook het gebrek aan scholing en de bijna totale afwezigheid van enige infrastructuur op het platteland zorgen voor grote problemen in de nabije toekomst.

In Cambodja is het hinayana- of theravadaboeddhisme, met 96,4% van de bevolking die hierin gelooft, de belangrijkste religie. Sinds 1989 is het boeddhisme terug de staatsgodsdienst; nochtans garandeert de grondwet uit 1993 vrijheid van godsdienst.

De grootste religieuze minderheid vormen de moslims met 2,1% van de bevolking. Zij behoren over het algemeen tot de Cham.

Verder zijn er ongeveer 20.000 katholieken.

De koning is traditioneel de beschermer van alle godsdiensten.

• Als men je begroet (handen tegen elkaar en met een lichte buiging) in Cambodja, groet zeker terug. Neem je hoed of pet af als vorm van respect.

• Ga niet schaars gekleed een tempel in. Schouders moeten bedekt zijn en je draagt best een broek of rok tot onder de knie. Doe altijd je schoenen uit voordat je een tempel binnenstapt. Als je gaat zitten, draai dan je voeten weg van een heilig beeld of een monnik. Een monnik mag geen vrouw aanraken of aangeraakt worden. Respecteer deze gewoonte.

• Als je monniken of mensen fotografeert, vraag ze expliciet om hun toestemming. Als mensen bezwaar maken, respecteer dat. Er zijn mensen die geloven dat hun ziel wordt weggenomen als je ze fotografeert. Wees ook voorzichtig met het fotograferen van kinderen, omdat er recent maatregelen zijn genomen tegen oneigenlijk gebruik van kinderfoto's door westerlingen.

• Cambodjanen praten over het algemeen heel open over politiek en het verleden. Zeker de recente geschiedenis onder de Rode Khmer zit nog fris in hun geheugen. Mensen die je spreekt verloren wel een vriend of familielid en kunnen zich nog goed herinneren onder welke omstandigheden ze om het leven zijn gekomen.

In Cambodja is het +5 GMT in de zomer en +6 GMT in de winter.

In Cambodja is de stroom 220 volt. Hou er rekening mee dat stroom kan uitvallen, zeker buiten de grote steden. Een zaklamp is erg nuttig! Neem altijd een universele reisstekker mee.

Cambodja is een veilig land om te reizen. Maar let in toeristische gebieden op voor zakkenrollers.

Meer info vind je via http://diplomatie.belgium.be/nl/ .